کارتریج، از مهم‌ترین بخش‌های یک پرینتر به حساب می‌آید؛ به‌گونه‌ای که وجود آن برای انجام فرایند چاپ حیاتی است. رنگ موردنیاز برای چاپ، توسط آن در اختیار پرینتر قرار می‌گیرد. کارتریج پرینتر را می‌توان براساس نوع پرینتر آن به دو دسته لیزری و جوهرافشان دسته‌بندی کرد.
شناخت قطعات و اجزاء سازنده کارتریج در پرینتر لیزری و پرینتر جوهرافشان، به استفاده هرچه‌بهتر و راحت‌تر از این دستگاه‌های چاپگر کمک خواهد کرد؛ به‌همین دلیل نیز، در این مطلب به معرفی آن خواهیم پرداخت و اطلاعات ضروری را در اختیار شما قرار خواهیم داد. با ما همراه باشید.
بیشتر بخوانید: کارتریج چیست؟
قطعات مهم تشکیل‌دهنده کارتریج لیزری
کارتریج لیزری، جزئی از پرینتر لیزری است که وظیفه ایجاد تصویر روی کاغذ را برعهده دارد. در این قطعه به‌جای محصورکردن جوهر مایع، حاوی مخلوط خشکی از پودر تونر است که از طریق بار الکتریکی و حرارت، به کاغذ می‌چسبد. کارتریج‌های لیزری، در چهار رنگ مختلف مشکی، فیروزه‌ای، سرخابی (قرمز/صورتی) و زرد موجود هستند. در ادامه، به بررسی اجزای سازنده آنها می پردازیم:
درام (Drum)
درام، یک استوانه باردار الکتریکی از جنس آلومینیوم است که با پوششی حساس به نور احاطه می‌شود. وظیفه اصلی درام، جذب ذرات پودر تونر از طریق ایجاد خواص الکترواستاتیک و انتقال آنها به کاغذ است؛ به‌گونه‌ای که وقتی دستور چاپ صادر می‌شود، درام، یک بار الکترواستاتیک دریافت می‌کند و تصویر روی سطح آن، توسط لیزر، اسکن می‌شود. پس از اسکن تصویر، درام می‌چرخد و تونر را جذب می کند تا تصویر را به کاغذ انتقال دهد.
کارتریج تونر (Toner Cartridge)
کارتریج تونر، محفظه‌ای است که ذره‌های پودر تونر را در خود جای می‌دهد. پودر تونر، از رزین پلاستیکی متصل به ذره‌های آهن ساخته شده است. در فرایند چاپ لیزری، این پودرها از طریق بار مثبت خود، جذب درام می‌شوند؛ سپس به کمک قطعه doctor blade، به‌طور یکنواخت روی کاغذ پخش می‌شوند و تصویر ایجاد شده در درام را روی کاغذ چاپ می‌کنند. می‌توان گفت که کل این فرایند، حول محور بارهای الکتریکی و تاثیر تغییرات آنها روی ذره‌های تونر است که به‌شدت پذیرای این بارها هستند و توسط آنها جابه‌جا می‌شوند.
دکتر بلید (Doctor Blade)
دکتر بلید، میزان تونر تحویلی به اجزای دیگر را تعیین و آن را به‌صورت یکنواخت روی کاغذ پخش می‌کند؛ همچنین، با شارژکردن تونر، در ارائه یک چاپ خوانا نقش بسیار مهمی دارد. در کارتریج‌های رنگی، این قطعه معمولا با همکاری غلتک توسعه‌دهنده، تونر را برای چاپ آماده می‌کند؛ در کارتریج‌های تک‌رنگ نیز، دکتر بلید معمولا با غلتک توسعه‌دهنده، به شارژ صحیح‌تر منجر می‌شود.
این قطعه، از فولاد ضدزنگ ساخته شده است؛ زیرا اگر این تیغه دچار زنگ‌زدگی شود، نه‌تنها مانع شارژ مناسب در تونر می‌شود، بلکه به کارتریج هم آسیب می‌رساند.
مگنت (Magnet)
مگنت، میله‌ای با خاصیت مغناطیسی و به‌شکل استوانه است. این قطعه، بین کارتریج تونر و درام قرار دارد و وظیفه اصلی آن، ایجاد بار الکتریکی در تونر و جذب آن است. پودر تونر، تحت تاثیر بارهای الکتریکی موجود بین مگنت و درام، به درام منتقل می‌شود. آسیب این قطعه، موجب ایجاد لکه‌های سیاه‌رنگ در نسخه چاپی و کمرنگ‌بودن آن خواهد شد.
واحد فیوزر (Fuser Unit)
واحد فیوزر، از دو غلتک تشکیل شده است. غلتک بالایی فیوزر، توسط یک لامپ کنترل دما، گرم می‌شود که با گرم‌شدن آن، لایه نازک و پلاستیکی تونر ذوب می‌شود و جوهر را از میان غلتک‌ها به کاغذ منتقل می‌کند. این غلتک، به‌دلیل پوشیده‌شدن با یک لایه سیلیکونی نچسب، به‌راحتی تمیز می‌شود.
غلتک پایینی، نیازی به گرم‌شدن ندارد و معمولا از لاستیک سیلیکونی نرم ساخته شده است که با نگه‌داشتن کاغذ، به عبور آن از بین غلتک‌ها، به‌صورت سالم و صاف، کمک می‌کند.
فوم رولر (Foam Roller)
فوم رولر، با افزایش تماس بین کاغذ و درام، باعث انتقال تونر به کاغذ می‌شود؛ همچنین آلودگی‌ها و ضایعات به‌جا مانده روی درام را که پس از انجام عملیات چاپ ایجاد می‌شوند، به‌صورت کامل از بین می‌برد. فوم رولر، قطعه‌ای استوانه‌ای از جنس نمد است که در قسمت پایینی درام قرار دارد. آسیب این قطعه، اختلال بسیار زیادی در فرایند چاپ ایجاد می‌کند. توجه داشته باشید که فوم رولر، با توجه به میزان کارکردی که دارد، باید حتما تعویض شود.
بلید (Cleaning Blade)
بلید، یک تیغه تمیزکننده است و عملکردی مشابه فوم رولر دارد؛ یعنی پس از انجام فرایند چاپ، درام را از ذرات باقی‌مانده روی آن پاک می‌کند. قابل ذکر است که بقایای ذرات تونر برجای‌مانده روی فوم رولر هم توسط بلید زدوده می‌شوند.
شاتر درام (Shutter Drum)
شاتر درام، یک قطعه پلاستیکی است که درام را احاطه می‌کند تا در هنگام نصب، در معرض نور قرار نگیرد.
تسمه انتقال (Transfer Belt)
تسمه انتقال، وظیفه‌ی حرکت کاغذ را در چاپگر برعهده دارد؛ طوری‌که پس از عبور از روی درام، تونر بتواند تصویر یا متن موردنظر را روی کاغذ ثبت کند. برخی از پرینترهای کوچک‌تر، فاقد تسمه انتقال هستند و به‌جای آن، غلتک‌هایی دارند که مانند تسمه عمل می‌کند. مهم‌ترین نشانه‌ی معیوب‌شدن تسمه انتقال، گیرکردن مداوم کاغذ در چاپگر است.
سطل زباله (Waste Toner Bin)
سطل زباله، تونر باقی‌مانده از فرایند چاپ را جمع‌آوری می‌کند. این قطعه، به مرور پر می‌شود و به همین خاطر نیز باید آن را تعویض کرد؛ درغیراین‌‌صورت، پرینتر از کار می‌افتد یا کیفیت چاپ، به‌شدت کاهش پیدا می‌کند.
تراشه الکترونیکی (Electronic Chip)
تراشه الکترونیکی، روی کارتریج تونر واقع شده است و مانند مغز آن عمل می‌کند. دستورالعمل‌های منتقل‌شده به کارتریج، مانند انتقال پودر تونر به کاغذ و تخمین سطح تونر باقی‌مانده، توسط این تراشه اعلام می‌شوند. تعداد پرینت‌های انجام شده، در این چیپست ثبت می‌شود و درصورتی‌که به تعداد مشخصی رسید باید این تراشه تعویض شود. تراشه الکتریکی معیوب، پیام‌های خطایی را روی صفحه نمایش چاپگر نشان خواهد داد.
قطعات اصلی کارتریج جوهرافشان
پرینتر جوهرافشان محبوبیت بالایی درمیان کاربران پرینتر دارد؛ چراکه چاپ رنگی بسیار باکیفیتی ارائه می‌دهد. فرایند چاپ در این پرینترها، بسیار ساده و قابل‌درک است؛ درواقع کارتریج‌های جوهرافشان، مخازن جوهری هستند که به یک‌سری نازل‌های کوچک به نام سر چاپ (Head print) متصل می‌شوند که هدف آنها ایجاد نقاط بسیار کوچک جوهر است.
در یک رنگ مشخص مانند مشکی، می‌توان از نازل‌ها برای چاپ متن استفاده کرد. رنگ‌های موجود در کارتریج‌های جوهرافشان را نیز می‌توان با هم ترکیب و یک تصویر رنگی ایجاد کرد. کارتریج‌های جوهرافشان از دو قطعه اصلی تشکیل شده‌اند:
بدنه کارتریج جوهرافشان
بدنه، به‌عنوان محفظه‌ای برای جوهر عمل می‌کند. بسته به مدل پرینتر، کارتریج‌های رنگی و مشکی می‌توانند به صورت جدا از هم یا در یک بدنه، کنار هم قرار بگیرند.
هد کارتریج جوهرافشان
قسمت هد، به‌عنوان هسته یک پرینتر جوهرافشان عمل می‌کند و جوهر را روی کاغذ انتقال می‌دهد. هدهای چاپ کارتریج جوهرافشان از چهار قسمت زیر تشکیل شده‌اند:
۱- صفحه نازل: قسمتی که جوهر از کارتریج، در حین چاپ، خارج می‌شود.
۲- صفحه پوشاننده: نازل‌ها را در صورت عدم استفاده می‌پوشاند و از آنها محافظت می‌کند.
۳- محفظه جوهر معمولی: جایی‌که جوهر، بلافاصله قبل از چاپ، در آن قرار می‌گیرد.
۴- بستر پیزوالکتریک (در پرینترهای پیزوالکتریک): کریستال پیزوالکتریک را در خود جای می‌دهد. لرزش این کریستال در بدنه کارتریج، باعث خروج جریان جوهر از نازل‌ها می‌شود. این فرایند در فاصله‌های منظم و به‌صورت قطره‌ای اتفاق می‌افتد.
۵- صفحه مقاومت فلزی (در پرینترهای حرارتی): این قطعه، با جریان الکتریکی ضعیفی گرم می‌شود و جوهر را نیز گرم می‌کند که این گرم‌شدن، پاشیده‌شدن جوهر را روی کاغذ به‌دنبال دارد.
سخن پایانی
برای اینکه پرینتر شما بهترین عملکرد را داشته باشد، آشنایی با اجزاء سازنده کارتریج لیزری و جوهرافشان، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ چرا که اگر سند چاپی دستگاه کیفیت پایینی داشته باشد، کاغذ در پرینتر گیر کند یا حتی با پیام‌های خطای چاپگر مواجه شوید، آگاهی بیشتری از وضعیت پیش آمده خواهید داشت. فراموش نکنید که از مشاوره همکاران ما هم می‌توانید برای انتخاب باکیفیت‌ترین کارتریج‌های موجود در بازار و رفع مشکلات پیش‌آمده برای پرینترهای خود بهره‌مند شوید.
منابع:
کدام قطعات مصرفی هستند و در شارژ کردن کارتریج لیزری باید تعویض شوند؟
با سلام و احترام
در فرایند شارژ کارتریج پرینتر لیزری قطعاتی مانند درام، مگنت و چیپست گاهاً نیاز به تعویض دارند.
با تشکر.